Złotniki Wielkie

ZŁOTNIKI WIELKIE

Pierwsza wzmianka zanotowana w 1290r. Własność szlachecka znana jako gniazdo rodowe Złotnickich herbu Nowina. Na przełomie XVI i XVII stulecia były w posiadaniu Jerzego Złotnickiego i liczyły 14 łanów z 19 domami i 125 mieszkańcami. W 1681 r. należały do Tomasza i Marianny Kotarbskich, od których nabył je w połowie XVIII w. Kajetan Radoliński - właściciel Żelazkowa. W 1777 r. z jego fundacji została wzniesiona tu kaplica barokowa p.w. Narodzenia NMP. W 1794 r. dobra złotnickie wraz z innymi przejął po śmierci Kajetana jego syn, Piotr. Przejściowo były w posiadaniu jego żony Tekli z Lanckorońskich i w 1827 r. liczyły 16 domów i 237 mieszkańców. Około połowy XIX w., jako składnik dóbr goliszewskich, należały do Stanisława Radolińskiego, syna Piotra. W 1867 r. Złotniki Wielkie wraz ze Strugą zostały oddzielone od reszty majątku. W tym zapewne też czasie powstał dwór, a dobra folwarczne obejmowały 6 budynków murowanych i 15 drewnianych, zaś w Strudze było 5 budynków oraz olejarnia. W 1880 r. folwark złotnicki liczył 9 domów i 66 mieszkańców, a wieś z kolonią Strugi 12 domów i 161 mieszkańców.

W miejscowości tej do najcenniejszych obiektów zabytkowych należą:

Kaplica p.w. Narodzenia NMP, zbudowana w 1777 r., barokowa, orientowana, murowana, otynkowana, o salowej formie, z zamkniętym wielobocznie prezbiterium. Jej ściany rozczłonkowane są- w płaszczyznach międzyokiennych - parzystymi pilastrami. Posiada ona trzy portale w ozdobnych obramieniach. Wnętrze ze stropem dekorowanym sztukaterią o motywach roślinnych. Ołtarz stiukowy ze znajdującym się w nim, na tle draperii unoszonej przez anioły, obraz Matki Boskiej z XVIII w., w drewnianej złoconej sukience.

Dwór wzniesiony w 2 połowie XIX w., położony w parku, późnoklasycystyczny, murowany, otynkowany. Parterowy z trzyosiowym pięterkiem zwieńczonym parawanową attyką z akroteriami. Jego elewacja frontowa posiada wejściową loggię balkonową z sześcioma filarami i wachlarzowe schody. Piętro z tej strony zwieńczone jest trójkątnym frontonem z attyką schodkową.

Park dworski założony w 2 połowie XIX w. o łącznej powierzchni 4,05 hektarów, na planie wieloboku, ze stawem i mieszanym drzewostanem liściastym. Przy ścieżce biegnącej wzdłuż osi założenia znajduje się domek ogrodnika zbudowany pod koniec XIX w., na planie koła, murowany, otynkowany ze stożkowatym dachem.

Oficyna z około połowy XIX w., murowana, otynkowana, piętrowa z dachem dwuspadowym pokrytym papą.

Obora z końca XIX w. murowana, otynkowana z dachem dwuspadowym pokrytym dachówką.

Kapliczka przydrożna z figurą Madonny Niepokalanej ustawiona w 1904 r. na rozjeździe dróg: Złotniki-Goliszew-Słuszków.

<< powrót