Skarszew

SKARSZEW

Wieś wzmiankowana w dokumentach po raz pierwszy w 1410 r. W XVI w. notowane są: Skarszewo-major, złożone ze wsi i folwarku oraz Skarszewo-minor (Skarszewek, z pierwszą wzmianką w 1520 r.). Obie te wsie przynależały do parafii Borków. W 1597 r. majątek ten stanowił własność Stanisława Leszczyca Skarszewskiego i Mikołaja Koneckiego. W XVIII w. przeszedł w ręce kaliskich jezuitów. W 1790 r. Skarszew i Skarszewek znalazły się w posiadaniu Józefa Mikorskiego. Skarszew liczył wtedy 23 domy i 183 mieszkańców, a Skarszewek 12 domów i 166 mieszkańców. W 1827 r. dla Skarszewa wymienia się 34 domy i 293 mieszkańców, zaś dla Skarszewka 21 domów i 223 mieszkańców. Około 1870 r. dobra skarszewskie o rozległości 1834 mórg ziemi, składały się z następujących folwarków: Skarszew (7 domów, 57 mieszkańców, 14 budynków murowanych i 15 drewnianych), Skarszewek (3 domy, 47 mieszkańców, 4 budynki murowane i 6 drewnianych), Chrustów (bez danych liczbowych) oraz nomenklatura Szkarłaty (Szkurłaty). W 1912 r. jako właściciel Skarszewa wymieniany jest Jan Karwaciński, natomiast Skarszewka Józef Resser. W okresie międzywojennym skarszewski folwark należał do rodziny Wyganowskich.

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się do dzisiaj w tej miejscowości należą:

Rządcowka, murowana, z końca XIX w.

Park dworski założony w 2 połowie XIX w., o łącznej powierzchni 2,63 hektara, z aleją kasztanowcowo-grabową i zaniedbanym stawem z wysepką.

Stodoła zbudowana pod koniec XIX w., murowana, nieotynkowana.

Spichlerz pochodzący z końca XIX w., murowany, nieotynkowany, dwupiętrowy z wystawką zwieńczoną szczytem. Czworak z końca XIX w., murowany, nieotynkowany.

Pozostałości starej, drewnianej zabudowy wiejskiej stanowią natomiast: dom nr 30 z przełomu XIX i XX stulecia, szerokofrontowy, o ścianach zbudowanych w konstrukcji mieszanej, ze szczytami ozdobnymi szalowaniem i dachem dwuspadowym krytym dachówką, dom nr 72 w Kolonii Skarszewek zbudowany zbudowany na przełomie wieków z oszalowanymi ścianami i dwuspadowym dachem pokrytym blachą.

Figura przydrożna Matki Boskiej Niepokalanej gipsowa, polichromowana, umieszczona w 1946 r. na czworobocznym cokole, na skrzyżowaniu drogi Kokanin-Zduny z lokalnym traktem gruntowym.

Karczma gościńcowa (w Skarszewie Podębinie) pochodząca z początków XIX w., murowana, otynkowana, parterowa, z elewacjami częściowo opilastrowanymi i dachami dwuspadowymi pokrytymi dachówką. Stanowi ona jeden z niewielu istniejących w kraju zabytkowych zajazdów zbudowanych na rzucie litery "T". Frontowa jej część, z pomieszczeniami gościnnymi, posiada na osi sień przejazdową prowadzącą do obszernego stanu z tyłu budynku. Obecnie obiekt ten jest niestety znacznie zniszczony.

Dwa miejsca straceń z lat II wojny światowej znajdują się w lesie w pobliżu wsi - pierwsze na północny-wschód od zabudowań, w lesie ciągnącym się w kierunku Biernatek, zaś drugie przy drodze prowadzącej do Rożdżałów. Oba upamiętnione zostały w 1960 r. skromnymi pomnikami.

<< powrót