Kokanin

KOKANIN

Wspominany w dokumentach z 1213 r. i 1260 r. jako włość książęca. W 1268 r. Bolesław Pobożny dwie swe wsie lokowane na prawie niemieckim, Rembielice i Kokanin, daje Piotrowi synowi Cesanty w zamian za wieś Chotymin. W 1282 r. Przemysł II poddaje Kokanin i inne swe pobliskie wsie jurysdykcji wójta kaliskiego. Następnie wieś przechodzi na własność arcybiskupa gnieźnieńskiego - na skutek sporów i procesów wyrokiem sądu z 1346 r. przypada Jarosławowi Bogorii ze Skotnik. W 1390 r. wzmiankowane jest istnienie kościoła p.w. św. Marii Magdaleny. W 1579 r. Kokanin był już włączony do klucza opatowieckiego, należącego do dóbr stołowych arcybiskupa gnieźnińskiego. Otrzymuje go wówczas w dzierżawę Mikołaj Milaczewski, dworzanin arcybiskupa Uchańskiego. W końcu XVI w. (1591 r.) arcybiskup Stanisław Karnkowski nadał Kokanin kaliskiemu zgromadzeniu jezuitów. Staraniem ich powstaje na miejscu starego, drugi, drewniany kościół p.w. śś. Marii Magdaleny i Ignacego Loyoli, konsekrowany w 1667 r. Trzeci z kolei kościół wzniesiony także przez jezuitów już jako murowany, notowany jest w 1753 r. W 1774 r. po kasacie zakonu jezuitów, wieś przeszła w ręce Stanisława Kwiatkowskiego, chorążego kaliskiego. Pozostaje on jej właścicielem także w 1789 r., gdy wieś z folwarkiem liczy 34 domy i 260 mieszkańców. W 1827 r. zanotowano 31 domów i 272 mieszkańców. W końcu XIX w. (około 1880 r.) folwark kokaniński miał 7 domów, 104 mieszkańców i obejmował 780 mórg obszaru, wieś zaś miała 28 domów i 213 mieszkańców. Osobno wymieniana wtedy była osada proboszczowska z l domem i 6 mieszkańcami. W 1881 r. spłonął osiemnastowieczny kościół, a na jego miejsce, w latach 1882-1890, wzniesiono nowy, ze składek parafian i dzięki staraniu ówczesnego proboszcza ks. Kazimierza Tyszkowskiego. W 1889 r. majątek w Kokaninie nabył na licytacji Feliks Fraenkel, właściciel fabryki haftu w Kaliszu. Jako ostatni przedwojenni posiadacze Kokanina wymieniani są Bronisława i Bronisław małżonkowie Marszel - oboje pochowani na tamtejszym cmentarzu parafialnym. W czasie II wojny światowej majątkiem zarządzał okupant niemiecki, a po 1945 r. został on przejęty przez państwo.

Do najcenniejszych obiektów zabytkowych w tej miejscowości należą:

Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny, wzniesiony w latach 1882-1890, murowany z cegły, nieotynkowany, jednonawowy, z prezbiterium zbudowanym na planie wydłużonego owalu i z kwadratową wieżą dwukondygnacyjną, zwieńczoną hełmem z iglicą. Jego jednolite, neogotyckie wyposażenie pochodzi z przełomu XIX i XX stulecia. Stanowią je trzy, rzeźbione i polichromowane ołtarze, z figurą Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu czterech Ewangelistów, umieszczoną w ołtarzu głównym. W kruchcie neogotycka kropielnica.

Plebania z końca XIX w. - wybudowana zapewne wraz z kościołem, murowana, nieotynkowana, parterowa, szerokofrontowa z gankiem.

Park podworski założony pod koniec XIX w. o łącznej powierzchni 3 hektarów. W centralnej jego części stał niegdyś dwór, z którego obecnie pozostały wyłącznie zrujnowane piwnice. W drzewostanie stare dęby, wiązy, buki, lipy i jesiony. Niewielki stawek bardzo zaniedbany.

W pobliskiej Kolonii Kokanin zachowały się do dzisiaj pozostałości dawnej, drewnianej zabudowy wiejskiej: dom nr 24 z około 1880 r. (zrębowo-sumikowołątkowy, szerokofrontowy z dachem dwuspadowym), dom nr 25 z końca XIX w. (z oszalowanymi ścianami, szerokofrontowy, z dachem dwuspadowym krytym dachówką), dom nr 35 zbudowany około 1900 r. (ze ścianami w konstrukcji mieszanej, szerokofrontowy, z dachem dwuspadowym krytym dachówką) i dom nr 3 6, powstały około 1900 r. (z oszalowanymi ścianami, szerokofrontowy, z dachem dwuspadowym krytym eternitem).

<< powrót