Gmina Żelazków: ZUMI.pl / Mapa Targeo / Mapa Google / Pogoda w Gminie
strona główna mapa strony kontakt / BIP
menu główne poznaj gminę żelazków o urzędzie rada gminy galeria
Obrazek 3 zRANKING FINANSOWY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE 2018
Obrazek 2 zPo raz kolejny Stypendia Wójta Gminy Żelazków zostały rozdane
Obrazek 5 zZłote Gody w Gminie Żelazków
Obrazek 1 zGmina Fair Play
Obrazek 6 zOtwarcie boiska wielofunkcyjnego w Goliszewie
Obrazek 4 zUroczystość Otwarcia Przedszkola w Dębem

1234567








 

Borków Stary

Borków Stary

 

Pierwsza wzmianka o tej wsi pochodzi z 1261 r. i dotyczy lokacji na prawie średzkim. Istniał tu wtedy kościół wymieniany w późniejszych dokumentach z 1412 r. i 1511 r. jako parafialny. Dalsze koleje tej świątyni są niestety nieznane. W 1710 r. z fundacji Bartłomieja Tarły, biskupa poznańskiego, wzniesiony został tu kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła. W 1754 r. Borków był wsią królewską, dzieloną z jezuitami kaliskimi. W 1789 r. znajdował się on w posiadaniu Józefa Mikorskiego i liczył wówczas 18 dymów i 124 mieszkańców. W 1872 r. należał do rodziny Chełkowskich i składał się z 32 dymów zamieszkanych przez 312 osób. W rękach tej rodziny pozostawał do 1939 r.

Spośród najcenniejszych zabytków przetrwałych do dzisiaj w tej miejscowości wymienić należy:

Kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Apostoła z 1710 r., barokowy. Około 1760 r. staraniem proboszcza Mateusza Stawickiego odnowiony i wyposażony. Restaurowany był także w 2 połowie XIX w. Orientowany, drewniany, o konstrukcji zrębowej, oszalowany, jednonawowy, z niższym i węższym od nawy prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Od strony północnej przy prezbiterium znajduje się zakrystia, a przy nawie kwadratowa kruchta. Od zachodu dostawiona została wieża zbudowana w konstrukcji słupowej z kruchta w przyziemiu, dwukondygnacyjna, zwieńczona hełmem i latarnią. Dachy dwuspadowe kryte blachą zaopatrzone są nad nawą w wieżyczkę na sygnaturkę. W skład wyposażenia tejże świątyni wchodzą m.in.: trzy barokowe ołtarze (główny i dwa boczne, z 2 połowy XVIII w., drewniane, rzeźbione, polichromowane, ze złoceniami), ambona z l ćwierci XVIII w. (koszowa, wieloboczna, z obrazem św. Kazimierza Królewicza na zapiecku, drewniana, rzeźbiona, polichromowana), obraz Matka Boska z Dzieciątkiem umieszczony w retabulum ołtarza głównego (z XVIII w., ozdobiony drewnianymi, złoconymi sukienkami), rzeźba późnogotycka z XVI w., przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem (drewniana, polichromowana) znajdująca się w zwieńczeniu ołtarza bocznego św. Anny, barokowa chrzcielnica kamienna z l ćwierci XVIII w. ufundowana przez biskupa Tarłę (z herbem Topór na nodusie), obraz Św. Franciszek Ksawery z XVIII w., umieszczony na ścianie kruchty, barokowa monstrancja srebrna z około 1640 r., fundacji Mikołaja Szyszkowskiego, biskupa warmińskiego (złocona, typu promienistego, posiadająca na stopie herb Ostoja i litery NS DG EV) oraz dwa srebrne, złocone kielichy powstałe około połowy XVIII w. Oba posiadaj ą na stopie wizerunki czterech Ewangelistów, a na nodusie postacie świętych, zaś koszyczek ujmujący czaszę ozdobiony jest wyobrażeniem Chrystusa Boleściwego i Ukrzyżowanego. Jeden z nich pochodzi z połowy XVIII w., a drugi ufundowany został w 1746 r. przez Grzegorza Gąsiora z Kalisza. Cennym obiektem jest też w tym kościele barokowy zespół polichromii, wykonany w 3 ćwierci XVIII w. temperą na drewnie. Tworzące go dekoracje iluzjonistyczne i patronowe pokrywają zrąb ścian i przedstawiają Vir Dolorum z pozornym portalem nad drzwiami do zakrystii. Polichromie te odkryte zostały podczas remontu kościoła przeprowadzonego w latach 1964-1966.

Brama (dzwonnica) pochodząca z 1926 r., murowana z cegły, nieotynkowana, wbudowana w północne ogrodzenie kościoła, dwukondygnacyjna z trzema otworami arkadowymi w obu kondygnacjach. W jej górnych, bocznych, arkadach znajdują się dzwony.

Kapliczka usytuowana w południowo-zachodniej części dziedzińca przykościelnego, pochodząca z 1898 r., murowana, otynkowana, czworoboczna z frontową wnęką, w której znajduje się gipsowa figurka Madonny. Jej trójkątny szczyt zwieńczony jest metalowym krzyżem.

Mauzoleum Chełkowskich umieszczone przy ogrodzeniu kościoła, w południowo-wschodniej części dziedzińca, z końca XIX w., neoklasycystyczne, murowane z kamienia, na szczycie krzyż. Wejście ujęte parą kolumienek, a nad drzwiami herb Chełkowskich - Wczele. Wewnątrz, na posadzce, znajduje się marmurowa płyta z wyrytymi nazwiskami pochowanych tu członków rodziny.

Plebania z 1913 r., murowana, otynkowana z piętrową wystawką.

Dwór z l połowy XVIII w., klasycystyczny, położony w parku, frontem zwrócony w kierunku południowo-wschodnim. Murowany, otynkowany, parterowy z nowszym piętrowym czterokolumnowym portykiem na osi, zwieńczonym trójkątnym frontonem, w którym herb Wczele. Od strony południowo-zachodniej znajduje się dobudowana później część piętrowa z niską attyką i panopliami. Dach dwuspadowy z lukarnami.

Park z l połowy XIX w. o łącznej powierzchni 1,88 hektara ze stawem. Poza wysokim drzewostanem znajdują się tam też dwa cisy krzewiaste.

Budynki gospodarcze - stajnia, obora i spichlerz datowane na 2 połowę XIX w., murowane, mocno przebudowane.

Natomiast pozostałości wiejskiej zabudowy drewnianej tworzą w tej miejscowości domy nr 2, 8, 18 i 25, pochodzące z przełomu XIX i XX stulecia, szerokofrontowe, o mieszanej konstrukcji ścian z dwuspadowymi dachami.

Kapliczka ustawiona przy drodze do Nowego Borkowa przez mieszkańców wsi w 1945 r. w podzięce za ocalenie życia i mienia w okresie II wojny światowej, na miejscu starej, zniszczonej przez okupanta. Murowana z cegły, czworoboczna. W trzech jej wnękach znajdują się obrazy i figury dewocyjne.

 

 

kalendarium
Wyświetl kalendarz na poprzedni miesiąc sierpień 2024 Wyświetl kalendarz na następny miesiąc
PN WT ŚR CZ PT SB ND
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031
Zwiń blok aktualności Aktualności
2024-03-01 14:40
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Państwo,   🥳Serdecznie zapraszamy na obchody 👩 Dnia Kobiet oraz 👨 Dnia...
2024-03-01 10:27
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Państwo,   Zakończyliśmy zadanie polegające na wymianie wiat przystankowych przy...
2024-02-29 12:02
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Mieszkańcy,   Dążąc do poprawy jakości wody dostarczanej do odbiorców...
Rozwiń blok aktualności
[ZAMKNIJ] Nowe zasady dotyczące cookies. W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.