Gmina Żelazków: ZUMI.pl / Mapa Targeo / Mapa Google / Pogoda w Gminie
strona główna mapa strony kontakt / BIP
menu główne poznaj gminę żelazków o urzędzie rada gminy galeria
Obrazek 3 zRANKING FINANSOWY SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE 2018
Obrazek 2 zPo raz kolejny Stypendia Wójta Gminy Żelazków zostały rozdane
Obrazek 5 zZłote Gody w Gminie Żelazków
Obrazek 1 zGmina Fair Play
Obrazek 6 zOtwarcie boiska wielofunkcyjnego w Goliszewie
Obrazek 4 zUroczystość Otwarcia Przedszkola w Dębem

1234567








 

Zabytki i wartości kulturowe

Zabytki i wartości kulturowe

 

Gmina ma również bogatą przeszłość. Czasy historyczne gminy Żelazków sięgają wczesnego średniowiecza, kiedy to tereny położone na północny - wschód od Kalisza stanowiły zaplecze osłaniające sam Kalisz. W tym czasie ukształtowały się tzw. osady służebne, których ludność świadczyła usługi na rzecz księcia. Jedną z takich osad były wymieniane Złotniki (obecne Złotniki Małe i Złotniki Wielkie). Według tekstów źródłowych z 1388 roku ówczesne Słotniki trudniły się obróbką złota i srebra, a także wyrobem ozdób i innych przedmiotów. Podczas potopu szwedzkiego i toczącej się wojny tereny obecnej gminy zostały zniszczone, dopiero w 2 połowie XVIII wieku nastąpił rozkwit gospodarczy upadłych wsi, a to za sprawą rządów Radolińskich, którzy objęli w posiadanie większość okolicznych miejscowości. Po pierwszej wojnie światowej okolice ziemi kaliskiej weszły w skład województwa łódzkiego, a Żelazków i okoliczne wioski należały do gminy Zborów. Z kolei II wojna światowa przyniosła następne zmiany. Dekret o reformie rolnej doprowadził do rozparcelowania wielkich majątków ziemskich i podziału ziemi między chłopów. Gmina kilkakrotnie zmieniała swoją siedzibę, początkowo mieściła się w Zborowie, później w Tykadłowie,  aż wreszcie przeniosła się do zabytkowego pałacyku Radolińskich w Żelazkowie.

 

Swoje korzenie w gminie Żelazków ma pisarka Maria Dąbrowska, której poświęcone jest muzeum w Russowie założone w 1971 roku. Muzeum prezentuje stałą ekspozycję ukazującą biografię i twórczość pisarki, historię „Nocy i Dni”, a także życie ziemiańskiego dworku z przełomu XIX i XX wieku. Murowany dwór pochodzi z połowy XIX wieku, albowiem po zniszczeniach z lat II wojny światowej został odbudowany w odmiennym kształcie architektonicznym. Obok dworku mieści się park krajobrazowy, który z innymi obiektami tworzy ekspozycję etnograficzną dawnego, drewnianego budownictwa ludowego Ziemi Kaliskiej. W skład ekspozycji wchodzą: zagroda kaliska trójbudynkowa (chałupa wąskofrontowa z 1870r. stodoła z 2 połowy XIX w. i obora z końca XIXw.), spichlerz tzw. sołek,  chałupa wyrobnika z połowy XIX w. oraz spichlerz dworski zbudowany w 1800r.

 

Ponadto warto zobaczyć:

Kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła w Borkowie Starym pochodzący z 1710 roku. Jest to drewniany kościół w stylu barokowym. Wewnątrz świątyni znajdują się trzy barokowe ołtarze drewniane, rzeźbione polichromowane ze złoceniami z okresu XVIII wieku.

 

Dwór w Biernatkach pochodzący z XIX wieku pobudowany przez dziedzica Gustawa Heinricha Maetschke. Obok dworu znajduje się park krajobrazowy, uformowany w końcu XIX wieku. Przy wjeździe do parku zachowała się brama z lat 20 XX wieku w formie wysokich słupów zwieńczonych kulami.

 

Kościół Niepokalanego Poczęcia w Goliszewie – kościół został zbudowany i konsekrowany w 1840 roku na miejscu poprzedniego drewnianego kościółka z 1750 roku. Nowy kościół zaprojektował architekt Franciszek Reinstein. Jest to budynek klasycystyczny, murowany, otynkowany, jednonawowy. Ołtarz główny stanowi wizerunek Matki Boskiej Niepokalanej z połowy XIX wieku. Przed kościołem znajduje się murowana dzwonnica z II połowy XIX w.

 

Kościół p.w. Marii Magdaleny w Kokaninie - pierwsza wzmianka o istniejącym kościele p.w. św. Marii Magdaleny pochodzi z 1390 r. W końcu XVI w. Kokanin stał się własnością kaliskiego zgromadzenia jezuitów, którzy wybudowali na miejscu starej świątyni drugi, drewniany kościół p.w. św. Marii Magdaleny i Ignacego Loyoli. Konsekracja jego nastąpiła w 1667r. Trzeci z kolei kościół, wzniesiony również przez jezuitów tym razem jako murowany, jest notowany w 1753 r. Dotrwał on do 1881 r., kiedy spłonął, a na jego miejscu w latach 1882 – 1890, wzniesiono nowy kościół, murowany z cegły. Kościół wybudowany w stylu neogotyckim jest jednonawowy z prezbiterium na planie wydłużonego owalu i z kwadratową dwukondygnacyjną wieżą, zwieńczoną hełmem z iglicą. Wewnątrz kościoła znajdują się trzy jednolite, neogotyckie ołtarze z przełomu XIX i XX stulecia.

 

Zespół dworski w Żelazkowie został wzniesiony w 2 połowie XVII wieku dla ówczesnych właścicieli wsi – Radolińskich. W skład zespołu wchodziły: dwór z dziedzińcem, park krajobrazowy oraz budynki folwarczne. Dwór powstał w 2 połowie XVIII w., w latach 1796-1798 został częściowo przebudowany według projektów opracowanych przez znanego architekta warszawskiego, Fryderyka Alberta Lessela. Całość założenia cechuje się symetryczną organizacją z osią przechodzącą przez park, dwór i bramę wjazdową. Dwór zwrócony na wschód fasadą frontową jest budynkiem parterowym z piętrem w mansardzie. Zbudowano go na planie prostokąta i zaopatrzono w czterokolumnowe ganki umieszczone na osi obu fasad. W latach 1974-1979 przeprowadzono gruntowny jego remont. 

 

Ponadto na terenie gminy znajdują się dwa miejsca straceń z lat II wojny światowej. Pierwsze zlokalizowane jest w lesie ciągnącym się w stronę Biernatek, miał tam miejsce mord dokonany przez hitlerowców w 1941 roku na 125 Żydach przywiezionych z Kalisza samochodem przystosowanym do trucia spalinami. Drugie miejsce znajduje się przy drodze prowadzącej do Rożdżał. W 1945 roku w skarszewskim lesie zamordowano 60 członków ruchu oporu z Kalisza i Ostrowa Wielkopolskiego

kalendarium
Wyświetl kalendarz na poprzedni miesiąc czerwiec 2026 Wyświetl kalendarz na następny miesiąc
PN WT ŚR CZ PT SB ND
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930
Zwiń blok aktualności Aktualności
2024-03-01 14:40
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Państwo,   🥳Serdecznie zapraszamy na obchody 👩 Dnia Kobiet oraz 👨 Dnia...
2024-03-01 10:27
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Państwo,   Zakończyliśmy zadanie polegające na wymianie wiat przystankowych przy...
2024-02-29 12:02
Dodane przez: UG Żelazków
Szanowni Mieszkańcy,   Dążąc do poprawy jakości wody dostarczanej do odbiorców...
Rozwiń blok aktualności
[ZAMKNIJ] Nowe zasady dotyczące cookies. W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.